Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Krakowie

Wyniki kontroli - Wyniki kontroli za I kwartał 2018 r.

Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Krakowie w I kwartale 2018 r. przeprowadziła na terenie województwa małopolskiego kontrole u 39 producentów
i pobrała próbki środków spożywczych do oceny laboratoryjnej oraz znakowania z 93 partii posiadanych na stanie magazynowym wyrobów gotowych. Inspekcja swoją kontrolą objęła następujące grupy środków spożywczych:

•         Przetwory owocowo- warzywne – 15 producentów, pobrano 45 próbek
•          Przetwory mięsne – 14 producentów, pobrano 28 próbek
•      Wyroby cukiernicze (czekolady, cukierki) – 3 producentów, pobrano 8 próbek
•         Tłuszcze do smarowania (margaryny, miksy) – 2 producentów, pobrano 4 próbki
•        Przetwory zbożowe (kasze, mąki) – 2 producentów, pobrano 4 próbki

We wszystkich objętych kontrolą wyrobach gotowych z wyjątkiem cukierków i czekolady deserowej ujawniono nieprawidłowości w zakresie znakowania lub właściwości fizykochemicznych stwierdzonych w badaniach laboratoryjnych. Najczęstsze nieprawidłowości w znakowaniu dotyczyły: nieumieszczenia informacji o warunkach przechowywania bezpośrednio po dacie przydatności do spożycia, poprzedzanie wykazu składników wyrazem „skład” zamiast „składniki”, nie umieszczanie procentowej zawartości składnika występującego w nazwie wyrobu, przedstawianie alergenów w sposób nieodróżniający się od pozostałych składników, nieprawidłowe określenia lub podawanie niepełnych informacji w tabelach o wartościach odżywczych. Występowały również przypadki podawania na etykietach niepełnych nazw producenta.                                                        

• Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje dla poszczególnych grup środków spożywczych:

1. Przetwory owocowo-warzywne:

W pobranych do badań laboratoryjnych 20 próbkach kapusty kiszonej i ogórków kiszonych, buraków tartych, kukurydzy i fasoli szparagowej konserwowej oraz sałatki
z czerwonej kapusty stwierdzono niewłaściwą jakość z uwagi na:

•        zaniżoną zawartość soli w stosunku do deklaracji producenta w czterech partiach kapusty kiszonej, w dwóch partiach ogórków kiszonych, w jednej partii fasoli szparagowej oraz w dwóch partiach buraków tartych,
•         obecność niedeklarowanych w oznakowaniu siarczynów, alergenów w ilości od 30-158 mg/kg w przeliczeniu na SO2 w pięciu partiach kapusty kiszonej,
•         obecność kwasu benzoesowego – niedopuszczonego w kiszonkach w ilości od 19-23 mg/kg w dwóch partiach kapusty kiszonej, w tym jednej oznakowanej jako ekologiczna,
•         zaniżoną masę po odcieku stwierdzono w dwóch partiach sałatki z czerwonej kapusty, jednej partii kukurydzy, jednej partii ogórków kiszonych i kapusty kiszonej.

Niezależnie od stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie właściwości fizykochemicznych, kontrolujący wnieśli zastrzeżenia do znakowania 25 partii przetworów warzywnych. Najczęściej spotykane nieprawidłowości w oznakowaniu to:

•         używanie znaku graficznego i słownictwa sugerującego że jest to produkt ekologiczny nie posiadając jednocześnie żadnych dokumentów potwierdzających ten fakt,
•         nieprawidłowa wysokość czcionki przy określaniu masy netto,
•         nie podanie miejsca cyfrowego oznakowania daty na opakowaniu przy określeniu „ najlepiej spożyć przed końcem”,
•         informacje obowiązkowe na etykiecie zapisano zbyt małą czcionką,
•         brak informacji o zastosowanym procesie technologicznym,
•         niepełne nazwy zastosowanych składników.

1. Przetwory mięsne

W pobranych 28 próbkach przetworów mięsnych na podstawie badań laboratoryjnych stwierdzono niewłaściwą jakość w 12 partiach tj.:

•        w dziewięciu partiach wędzonek, w których wykazano zaniżoną zawartość mięsa (nawet o 30%), zaniżoną lub zawyżoną zawartość soli, zawyżoną zawartość tłuszczu wolnego (1,6%) i całkowitego (2,5-4,9%) oraz zawyżoną zawartość wody (2,7%),
•         w dwóch partiach wyrobu wieprzowo-podrobowego, w którym stwierdzono występowanie niedeklarowanego mięsa drobiowego oraz zawyżoną zawartość białka,
•         w jednej partii pasztetu zaniżono zawartość soli.

We wszystkich pobranych do kontroli próbkach stwierdzono nieprawidłowości w oznakowaniu:

•         nie wyszczególnienie wszystkich zastosowanych do produkcji składników lub wyszczególnienie składników, których nie dodano,
•         nie wyszczególnienie substancji powodujących alergię lub nie wyróżnienie ich spośród innych składników,
•         niewyszczególnienie wszystkich składników wchodzących w skład składnika złożonego,
•         podanie niepełnej nazwy składnika,
•         brak informacji o procesie technologicznym (wędzenie, parzenie),
•         podanie nieprawidłowej nazwy kategorii dozwolonej substancji dodatkowej,
•         nie uwzględnienie informacji o dodanej wodzie powyżej 5% w wyrobie gotowym,
•        odwoływanie się do „staropolskiej tradycji” lub wyrazu „swojski” lub do tradycyjnej metody produkcji, podczas gdy stosowano m.in. stabilizatory, aromaty w tym dymu wędzarniczego, ekstrakty przypraw, przeciwutleniacze, wzmacniacze smaku, błonnik ziemniaczany, itp.

• Wyroby cukiernicze

Do badań fizykochemicznych oraz oceny prawidłowości znakowania pobrano próbki z sześciu partii czekolad oraz dwóch partii cukierków.

W wyniku badań laboratoryjnych stwierdzono niewłaściwą jakość z uwagi na:

•         zawyżoną zawartość cukru w czekoladzie ciemnej z jadalnym złotem i różą,
•         zaniżoną zawartość dodatków tj. kandyzowanej róży oraz orzechów w dwóch partiach czekolad.

W pięciu partiach czekolad oprócz najczęściej występujących nieprawidłowości w znakowaniu stwierdzono dodatkowo:

•         podawanie tylko nazwy składnika złożonego bez podania jego składników,
•         użycia niewłaściwego sformułowania „ masa netto min.”,
•         nie podkreśleniu substancji powodujących alergie,
•         zastosowanie niewłaściwej wysokości cyfr w określeniu do masy netto oraz niewłaściwej kolejności użytych składników.

1. Tłuszcze do smarowania

Kontrolą objęto dwie partie margaryn i dwie partie miksów tłuszczowych. Badania laboratoryjne wykazały, że partia margaryny posiadała zaniżoną masę netto, a miks tłuszczowy zawyżoną o 3,42% zawartość tłuszczu.
Nieprawidłowości w znakowaniu dotyczyły: eksponowania nadmiernie zawartości masła w wysokości 1% pomimo, że wszystkie margaryny półtłuste mogą zawierać masło do 3%. Powoływanie się na sylwetkę górala i gór mimo, że miejsce produkcji znajdowało się w województwie łódzkim. Nie wyszczególniono substancji powodujących alergie oraz nie podano procentowej zawartości śmietanki
w miksie tłuszczowym.

1. Przetwory zbożowe

Przedmiotem kontroli były kasze jęczmienne, mąki pszenne typ: 650 i 500 oraz mąki z ryżu, komosy ryżowej, ciecierzycy i gryki. Łącznie do oceny jakości handlowej pobrano osiem próbek wyrobów gotowych. Badania laboratoryjne wykazały niewłaściwą jakość w mące z ciecierzycy z uwagi na zaniżoną zawartość tłuszczu o 4,5% oraz w mące gryczanej, w której stwierdzono zaniżoną zawartość tłuszczu o 2,6% i zawyżoną zawartość białka o 5%.
Nieprawidłowości wykazano również w oznakowaniu kontrolowanych partii. W mące z ciecierzycy podano kraj pochodzenia Kanada, a w rzeczywistości była to Polska. Na opakowaniu kaszy jęczmiennej zamieszczono informacje „może zawierać gluten”, stwierdzono ponadto nieprawidłowe oznaczenie jednostki miary oraz brak sformułowania „ najlepiej spożyć przed końcem” przy oznaczeniu daty przydatności do spożycia.

W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami podczas kontroli, Małopolski Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w I kwartale 2018 r. wydał: 16 decyzji administracyjnych dotyczących sposobu zagospodarowania partii wyrobów gotowych, w których stwierdzono niewłaściwe parametry fizykochemiczne oraz nieprawidłowe oznakowanie. Niezależnie od powyższego Wojewódzki Inspektor wydał 16 decyzji o karze pieniężnej na łączną kwotę 17 tys. złotych wobec przedsiębiorców, u których stwierdzono nieprawidłowości. Należy nadmienić, że z uwagi na terminy prowadzonych postępowań administracyjnych oraz odwołań stron, część decyzji nie została ujęta w powyższym zestawieniu. Ponadto do wszystkich kontrolowanych producentów wystosowano zalecenia pokontrolne z ściśle określonym terminem ich wykonania.